2025 жылы бүкіл әлемде қарқын алып отырған психологиялық тәуелділіктердің ішінде лудомания – яғни құмар ойындарға тәуелділік – Қазақстан үшін де өзекті мәселеге айналды. Шымкент қаласы бұл қауіптің әлеуметтік және құқықтық салдарын дер кезінде бағалап, лудоманияның алдын алу мен оған қарсы күресті күшейту мақсатында жүйелі іс-шаралар жүргізуде.
Лудомания – ойын автоматтары, онлайн-казино, букмекерлік кеңселер және лотереялар арқылы қалыптасатын тәуелділік. Психологтардың айтуынша, бұл құбылыс көбіне жастар мен жасөспірімдер арасында жалғыздық, күйзеліс және бос уақытты мақсатсыз өткізу салдарынан өршиді. 2024 жылы Шымкентте құмар ойынға байланысты психологиялық көмек сұрағандар саны 30%-ға өсті. Бұл көрсеткіш 2025 жылы қалалық деңгейде дабыл қағуға және нақты әрекеттер қабылдауға себеп болды.
Осы мақсатта қала әкімдігі, денсаулық сақтау басқармасы, жастар саясаты басқармасы және құқық қорғау органдары бірігіп, «Ойнама – өміріңмен!» атты ақпараттық-ағартушылық науқанды іске қосты. Бағдарлама аясында мектептерде, колледждерде және жоғары оқу орындарында құмар ойындардың зияны, оның психологиялық және құқықтық салдары туралы дәрістер, тренингтер, пікірталастар өткізілуде.
Құқықтық сауаттылықты арттыру үшін оқу орындарында арнайы «Заң және қауіпсіздік» тақырыбындағы сабақтар енгізілді. Онда ҚР «Ойын бизнесі туралы» заңы, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекс және Қылмыстық кодекстегі тиісті баптар түсіндіріліп, құмар ойын ұйымдастыру немесе оған қатысу кезінде туындайтын жауапкершілік түрлері нақты мысалдармен жеткізіледі.
Шымкенттегі барлық білім беру ұйымдарында психологтар мен әлеуметтік педагогтардан құралған мобильді топтар құрылып, оқушылар мен студенттер арасындағы тәуелділікке бейімділік белгілерін ерте анықтау жүйесі іске қосылды. Бұл топтар ата-аналарға да құқықтық кеңестер беріп, баланың құқығын қорғау жолдарын үйретеді.
2025 жылы қалалық наркологиялық орталық жанынан «Құмар ойындарға қарсы психологиялық көмек кабинеті» ашылып, тәуелділіктен арылғысы келетін азаматтарға тегін әрі анонимді түрде психологиялық, медициналық және заңгерлік көмек көрсетілуде.
Интернеттегі заңсыз құмар ойындардың таралуына қарсы Шымкент қаласының полиция департаменті тұрақты мониторинг жүргізіп келеді. 2025 жылдың алғашқы тоқсанында онлайн-казино және заңсыз ойын платформаларын жарнамалаған 15 дерек анықталып, ҚР Қылмыстық кодексінің 307 және 311-баптарына сәйкес іс қозғалды.
Жастар ресурстық орталығы әлеуметтік желілерде заманауи форматтағы бейнероликтер, челлендждер және интерактивті сауалнамалар арқылы жастарға құмар ойындардың зиянын түсіндіруде. Ал діни ұйымдармен бірлесіп, мешіттерде, шіркеулерде және мәдени орталықтарда рухани-адамгершілік бағыттағы кездесулер ұйымдастырылуда.
2025 жылы басталған «Тәуелсіздік – таңдаудан басталады» атты қалалық бағдарлама аясында мектептерде және ЖОО-да ерік-жігерді шыңдау, ішкі тәртіпті дамыту және бос уақытты тиімді өткізу дағдыларын қалыптастыруға арналған үйірмелер мен спорт секцияларының саны артты.
Шымкент тәжірибесі көрсеткендей, лудоманиямен күрестің тиімді жолы – заңды қатаң сақтау, құқықтық сауаттылықты арттыру, ерте профилактика және қоғамның барлық мүшесін қамтитын кешенді қолдау.
Құмар ойынға жол бермейтін, заңды білетін және еркін таңдау жасай алатын ұрпақ – тұрақты әрі қауіпсіз қоғамның кепілі. Шымкент қаласы осы бағыттағы жұмысты табандылықпен жалғастырып келеді.
