2025 жылы бүкіл әлемде кеңінен таралып отырған психологиялық тәуелділіктердің бірі – лудомания, яғни құмар ойындарға тәуелділік, Қазақстан қоғамында да өзекті мәселелердің біріне айналды. Шымкент қаласы бұл бағыттағы қауіптерді дер кезінде бағалап, лудоманияның алдын алуға арналған жүйелі жұмыстарды күшейтті.
Лудомания – ойын автоматтары, онлайн-казино, букмекерлік кеңселер мен лотерея ойындары арқылы қалыптасатын тәуелділік. Бұл құбылыс әсіресе жастар мен жасөспірімдер арасында белең алып отыр. Шымкентте 2024 жылы тіркелген деректерге сәйкес, құмар ойынға тәуелділікке байланысты психологиялық көмекке жүгінгендердің саны 30%-ға артқан. Бұл үрдіс 2025 жылы қоғамдық алаңдаушылық туғызып, нақты әрекеттер жасау қажеттілігін көрсетті.
Осы мақсатта қала әкімдігі, денсаулық сақтау басқармасы, жастар саясаты басқармасы және құқық қорғау органдарының бірлесуімен «Ойнама – өміріңмен!» атты ақпараттық-ағартушылық науқан іске қосылды. Науқан аясында мектептерде, колледждерде, университеттерде лудоманияның зардабы, оның салдары және алдын алу жолдары туралы арнайы дәрістер мен тренингтер өткізіліп келеді.
Шымкенттегі барлық оқу орындарында психологтар мен әлеуметтік педагогтардан құралған мобильді топтар құрылып, оқушылар мен студенттер арасында құмар ойындарға бейімділік белгілерін ерте анықтау жүйесі енгізілді. Бұл топтар тек оқушылармен жұмыс істеп қоймай, ата-аналарға да кеңес беру қызметін ұсынады. Арнайы жадынамалар мен ақпараттық брошюралар тарату арқылы халық арасында ақпараттандыру деңгейі арттырылуда.
2025 жылы Шымкент қалалық наркологиялық орталығы жанынан «Құмар ойындарға қарсы психологиялық көмек кабинеті» ашылды. Бұл кабинетте тәуелділікке шалдыққан азаматтарға кәсіби психологиялық және психотерапиялық қолдау көрсетіледі. Қызмет анонимді түрде және тегін жүргізіледі. Сонымен қатар, тәуелділікке ұшырағандардың туыстары үшін де арнайы кеңестер ұйымдастырылады.
Интернет-алаңдардағы құмар ойындардың заңсыз таралуына қарсы құқық қорғау органдары белсенді күрес жүргізіп келеді. 2025 жылдың алғашқы тоқсанында Шымкентте онлайн-казино мен заңсыз ойын сайттарын жарнамалаған 15 дерек тіркеліп, олардың жұмысы тоқтатылды. Прокуратура мен киберқылмысқа қарсы күрес басқармасы бұл бағыттағы мониторингті тұрақты түрде жүргізіп отыр.
Қалалық Жастар ресурстық орталығы лудоманияға қарсы профилактикалық бейнероликтер, әлеуметтік желідегі челлендждер және интерактивті сауалнамалар арқылы жастар арасында ойынға тәуелділікке қарсы түсінікті тілмен жеткізілген, заманауи форматтағы ақпарат таратып отыр.
Сонымен қатар, мешіттер мен шіркеулерде діни қызметкерлермен бірлесіп, құмар ойындардың моральдық және рухани зияны туралы жұма уағыздары мен кездесулер ұйымдастырылуда. Бұл шаралар халықтың әртүрлі санатын қамтуға бағытталған.
2025 жылы қабылданған тағы бір маңызды қадам – Шымкент қаласы бойынша «Тәуелсіздік – таңдаудан басталады» атты ортақ бағдарлама. Бұл бағдарлама аясында мектеп қабырғасынан бастап жастарға ерік-жігерді шыңдау, ішкі тәртіпті дамыту, бос уақытты тиімді ұйымдастыру жолдары үйретіледі. Себебі психолог мамандардың айтуынша, құмар ойындарға бейімділік көбінесе жалғыздық, ішкі күйзеліс және бос уақытты мақсатсыз өткізу салдарынан туындайды.
Лудоманиямен күрес – бұл тек заңмен шектеу емес, кешенді психологиялық, әлеуметтік және ағартушылық жұмыс. Шымкент қаласының тәжірибесі бұл бағыттағы жұмыстың негізі – алдын алу, ерте анықтау, қоғамдық қолдау және тұлғалық дамуға ықпал ету екенін дәлелдеп отыр.
Құмар ойыннан аман ұрпақ – тұрақты қоғам кепілі. Ал Шымкент бұл жолда нақты әрі нәтижелі істер атқарып келеді.
