Шымкент қаласында құқықтық сананы арттыру және «Заң мен Тәртіп» тұжырымдамасын жүзеге асыру бағытында ерекше форматтағы әлеуметтік эксперимент өтті. Шараны Шымкент қаласы Полиция департаментінің Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасы мен «Esbol Qory» қоғамдық қоры ұйымдастырды. Тәжірибенің басты мақсаты — тұрғындардың есірткі жарнамасына және күдікті әрекеттерге деген көзқарасын анықтау, сондай-ақ қоғамның құқықтық белсенділігін арттыру болды.
Эксперимент барысында ұйымдастырушылар қала көшелеріндегі қабырғаларға жуылатын бояумен есірткі жарнамасына ұқсайтын жалған жазбалар қалдырды. Бұл әрекет бейнебақылау арқылы тіркеліп, азаматтардың реакциясы зерттелді. Нәтижесінде, көптеген тұрғындар жазуларға назар аудармай өткен. Кейбірі күмәнданып, жазуды салған адамнан мән-жайды сұрағанымен, бұл туралы құқық қорғау органдарына хабарламаған. Осы арқылы эксперимент қоғамда азаматтық жауапкершіліктің әлі де болса жеткілікті деңгейде қалыптаспағанын көрсетті.
Алайда, бұл бастама – бейжайлықтан белсенді ұстанымға көшуге бағытталған маңызды қадам. Шымкент қаласы Полиция департаменті мұндай тәжірибелер арқылы тұрғындарды құқық бұзушылықтың алдын алуға, күдікті жағдайды елемей өтпей, бірден полицияға хабарлауға шақыруда. «Қоғам қауіпсіздігі тек полицияның ғана емес, әр азаматтың ортақ борышы», – дейді Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының өкілдері.
Қазақстан Республикасының «Есірткі құралдары, психотроптық заттар мен прекурсорлар туралы» Заңына сәйкес, есірткі заттарын заңсыз жарнамалау немесе олардың таралуына қатысу — ауыр құқық бұзушылық болып саналады және қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғады. Осы тұрғыда құқықтық сауаттылықтың жоғары болуы әрбір азаматты заңды тұрғыдан қорғайды және құқықтық мәдениеттің дамуына үлес қосады.
Эксперимент нәтижесінде ұйымдастырушылар тұрғындардың назарын құқықтық белсенділіктің маңыздылығына аударып, күдікті жағдайларда полицияға бірден хабарлау қажеттігін түсіндірді. Шара соңында барлық жазбалар өшіріліп, аумақтар бастапқы қалпына келтірілді.
Қазіргі таңда Шымкент қаласында құқықтық сана деңгейін арттыруға бағытталған түрлі акциялар мен кездесулер жиі өткізілуде. Бұл — «Заң мен Тәртіп» қағидаты аясында қоғам мен билік арасындағы сенім мен серіктестікті нығайтудың айқын дәлелі. Азаматтардың құқықтық сауаттылығы артқан сайын, қоғам қауіпсіздігі де нығая түспек.
Қала тұрғындарына айтар басты үндеу – бейжай болмау. Егер күдікті жарнама немесе заңсыз әрекет байқалса, дереу 102 нөміріне немесе полицияның ресми желілеріне хабарласу қажет. Бұл әр азаматтың қауіпсіз қала құруға қосқан үлесі болмақ.
