Шымкент қаласында есірткі қылмыстарымен күреске бағытталған «Қарасора-2025» арнайы жедел-профилактикалық іс-шарасы аясында полиция қызметкерлері мен құқық қорғау органдарының бірлескен жұмыстары нәтижесінде айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізілді. Бұл бес айлық шараның қорытындысы есірткі қылмыстарын анықтау және жою бағытында оң нәтижелер көрсетті. Әсіресе есірткі заттарының заңсыз айналымы мен олардың сатылу деректерін анықтау, есірткі өсімдіктерін заңсыз егу, сондай-ақ синтетикалық есірткілердің таралуын тоқтату бойынша айтарлықтай жұмыс атқарылды.
«Қарасора-2025» шарасы аясында 254 қылмыстық құқық бұзушылық анықталды. Бұл құқық бұзушылықтардың ішінде есірткі заттарын сату, өсіру, аса ірі көлемде сақтау және жарнамалау сияқты әрекеттер орын алған. Аталған қылмыстардың басым бөлігі есірткі саудасына қатысты, бұл заңсыз айналымда жүрген есірткілердің таралуының кең көлемде екенін көрсетеді.
Есірткілердің жалпы салмағы 316 келіні құрады, оның ішінде 20 келіден астам синтетикалық есірткі бар. Бұл әсіресе, қауіп тудыратын фактор, себебі синтетикалық есірткілер адамның психикалық және физикалық денсаулығына орасан зиян келтіреді. Бірнеше ай бойы жүргізілген рейдтік іс-шаралар мен тексерістердің нәтижесінде осы есірткілердің едәуір бөлігі тәркіленді.
Рейдтер барысында есірткі өсімдіктерін заңсыз егу жағдайлары да анықталды. Шымкент қаласының шет аймақтарындағы егіс алқаптарынан 127 келі сора мен марихуана тәркіленді. Құқық қорғаушылар бұл өсімдіктерді көкөніс дақылдарының арасында жасырып өсіргенін анықтады. Мұндай тәсілдер есірткі саудагерлері үшін қауіпті әрі оңай жол ретінде қолданылады, себебі полиция осы аймақтарды аз бақылауы мүмкін деп есептейді.
Бұл шарада тағы бір маңызды ерекшелік — есірткі өсімдіктерін бақылау мақсатында пилотсыз ұшу аппараттарының (дрон) қолданылуы. Бұл технология жергілікті аумақты бақылауда жаңа мүмкіндіктер ашып, жерден жоғары бақылауды тиімді етті. Пилотсыз ұшу аппараттары әуеден тексеру жүргізуге мүмкіндік беріп, полицейлерге есірткі өсімдіктерін егу орындарын дәл анықтауға көмек көрсетті.
«Қарасора-2025» шарасының нәтижесінде синтетикалық есірткілердің заңсыз таралуы да үлкен проблема ретінде байқалды. 27 жастағы жергілікті тұрғыннан синтетикалық есірткілердің 180 орамасы мен 500 граммнан астам есірткі ұнтағы тәркіленді. Бұл қылмыстардың таралу жолдары мен тәсілдері құқық қорғаушылар үшін жаңа қиындықтар туғызып отыр, өйткені синтетикалық есірткілердің интернет арқылы таралуы мен байланыссыз жолмен саудалануы полицияның жұмысын қиындатады.
Жалпы алғанда, синтетикалық есірткілердің таралуы қазіргі таңда әлемдік трендке айналып, елдегі есірткі қылмыстарын күрт арттыруда. Бұл есірткілердің бір реттік дозасы арзан әрі оңай қолжетімді, бұл өз кезегінде жастар арасында оның кеңінен қолданылуына себеп болады.
Барлық анықталған деректер бойынша қылмыстық істер қозғалып, күдіктілер уақытша ұстау изоляторына қамалды. Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүргізілуде, және әрбір есірткімен байланысты қылмыс толық анықталуы тиіс. Әсіресе, синтетикалық есірткілерді тарату мен өсіру ісі бойынша тергеу тереңдетілуде.
Шымкент қаласының полиция департаменті бұл жұмысын жалғастырып, есірткімен байланысты қылмыстарды анықтау және оларға қарсы күрес шараларын жүзеге асыруда. Сонымен қатар, қоғамның қауіпсіздігі мен тәртібін сақтау бағытындағы жұмыстарды күшейту мақсатында қосымша алдын алу шаралары да жоспарлануда.
Шымкент қаласында есірткімен күрес нәтижелері айтарлықтай өзгерістерге алып келді, бірақ бұл мәселе әлі де өзекті күйінде қалып отыр. «Қарасора-2025» шарасының нәтижелері есірткі заттарының заңсыз айналымын болдырмау мен есірткі тұтынушыларын азайтуға бағытталған маңызды қадамдар екенін көрсетеді. Бұл шараның қорытындысы құқық қорғау органдарының есірткімен күресте көп күш салып, жаңа технологиялар мен әдістерді қолданудың тиімділігін дәлелдеді. Алайда, есірткі саудасының барлық жолдарын жабу және халық арасында бұл қылмыстың қауіптілігін түсіндіру үшін алдын алу жұмыстарын жалғастыру қажет.
Есірткімен күрес, әсіресе синтетикалық есірткілердің таралуымен күрес, ұзақ мерзімді және кешенді шаралар арқылы ғана тиімді болмақ. Қазақстандағы есірткімен күрес мәселесі халықаралық деңгейде де өзекті болғандықтан, бұл бағытта атқарылған жұмыстар құқық қорғау органдарының жоғары деңгейдегі кәсіби жұмысының айқын дәлелі болып табылады.
