2025 жылдың 16 қыркүйегінен бастап Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне енгізілген маңызды өзгерістердің бірі – жаңа 232-1-баптың қабылдануы болды. Бұл бап дропперлікке жауапкершілікті қарастырады. Шымкент қаласында бұл өзгерістер тұрғындар арасында құқықтық сананы арттыру, цифрлық қауіпсіздікті күшейту және интернет-алаяқтықпен күрес саласында жаңа кезеңнің басталуына жол ашып отыр.
Дропперлік дегеніміз не?
Дропперлік – бұл азаматтардың банк шоттарына, төлем немесе сәйкестендіру құралдарына заңсыз қол жеткізу, оларды беру немесе алу, сондай-ақ заңсыз төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыру. Бұған қоса, материалдық сыйақы үшін үшінші тұлғаларға банк картасын немесе шот деректерін беру де дропперлік болып есептеледі. Яғни қарапайым көрінетін, бірақ шын мәнінде ауыр қылмыс саналатын бұл әрекет көбінесе интернет-алаяқтардың ұрланған қаражатты қолма-қол ақшаға айналдыру тәсілі ретінде қолданылады.
Жауапкершіліктің қатаңдатылуы
Жаңа бапқа сәйкес, дропперлік жасаған адамдар енді қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Жаза іс-әрекеттің ауырлығына, сипатына және келтірілген зиян мөлшеріне қарай тағайындалады. Ол:
- айыппұлдан бастап,
- түзеу немесе қоғамдық жұмыстарға дейін,
- мүлікті тәркілей отырып 7 жылға дейін бас бостандығынан айыруға дейінгі шараларды қамтиды.
Бұл өзгеріс заңсыз әрекеттерге тосқауыл қоюмен қатар, азаматтардың қаржылық қауіпсіздігін қорғауды басты мақсат етеді.
Шымкентте жаңа заң нормаларын түсіндіру бағытында ауқымды іс-шаралар ұйымдастырылуда. Қалалық прокуратура мен полиция департаменті тұрғындар арасында ақпараттық науқандар өткізіп, дропперліктің мәнін және оның салдарын түсіндіруде. Әсіресе жастар арасында түсіндіру жұмыстары күшейтілді, өйткені алаяқтар көбінесе студенттер мен жұмыссыз азаматтарды жеңіл табыс уәдесімен тартатыны белгілі.
Жоғары оқу орындарында және колледждерде арнайы семинарлар мен тренингтер өткізіліп, «Банк картасын ешкімге берме!», «Қаржылық қауіпсіздік – сенің жауапкершілігің» тақырыптарында дәрістер жүргізілуде. Мұндай шаралар жастардың құқықтық сауаттылығын арттырып, олардың заңсыз әрекеттерге бейсаналы түрде қатысып қалмауына ықпал етеді.
Шымкент тұрғындарына дропперлік – «ұсақ құқықбұзушылық» емес, ауыр қылмыс екендігі нақты жеткізілуде. Бұл норманың енгізілуі қоғамда цифрлық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің, интернеттегі алаяқтық схемалардың жолын кесудің маңызды қадамы болып табылады. Сонымен қатар, жаңа заң нормасы құқықтық мәдениетті қалыптастыруға, азаматтарды өз құқықтары мен міндеттеріне жауапкершілікпен қарауға үйретеді.
Шымкент қаласында құқықтық сананы арттыру бағытында жүргізіліп жатқан бұл жұмыс – тек заңның орындалуын қадағалау ғана емес, сонымен бірге тұрғындардың қаржылық сауаттылығын арттыруға, интернеттегі сақтықты күшейтуге бағытталған кешенді шара. Дропперлікке қарсы жаңа заң – заманауи киберқылмыстарға қарсы тиімді құрал және азаматтардың қауіпсіз қоғамда өмір сүруіне кепілдік беретін маңызды құқықтық бастама.
