Қазіргі заманда қаржылық пирамидалар қоғамға елеулі қауіп төндіретін заңсыз құбылыстардың бірі болып отыр. Мұндай жүйелердің басты мақсаты – азаматтардың сенімін пайдаланып, қаржылық пайда табу. Әдетте ұйымдастырушылар «жылдам табыс» немесе «жоғары пайыздық өсім» уәделерін ұсынып, қарапайым халықты алдап соғады. Нәтижесінде азаматтар өз қаражатын жоғалтып, материалдық әрі моральдық шығынға ұшырайды.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 217-бабына сәйкес, қаржылық (инвестициялық) пирамиданы құру немесе оған қатысу қылмыстық құқық бұзушылық болып табылады. Бұл бапта мұндай әрекеттер үшін қатаң жауапкершілік көзделген:
- ірі көлемдегі айыппұл салу,
- түзеу жұмыстары немесе қоғамдық жұмыстарға тарту,
- мүлкін тәркілей отырып, үш жылдан жеті жылға дейін бас бостандығынан айыру.
Сонымен қатар, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексте лицензиясыз қаржылық қызмет көрсету және жалған ақпарат тарату үшін әкімшілік жауапкершілік қарастырылған. Бұл құқықтық тетіктер азаматтарды заңсыз схемаларға қатысудан қорғауға бағытталған.
Шымкент қаласында прокуратура, полиция департаменті және мемлекеттік органдар бірлесіп, қаржылық пирамидаларға қарсы кешенді іс-шаралар жүргізіп келеді. Арнайы рейдтер мен түсіндіру жұмыстары барысында тұрғындарға заң талаптары түсіндіріліп, тек лицензиясы бар ресми қаржы ұйымдарына жүгіну қажеттігі ескертіледі.
Мектептерде, колледждерде және жоғары оқу орындарында «Қаржылық сауаттылық негіздері» тақырыбында дәрістер мен семинарлар ұйымдастырылып, жастарға қаржылық пирамидалардың белгілері мен олардың қауіптілігі түсіндіріледі. Әсіресе студенттер мен жұмыссыз жастардың алаяқтар үшін негізгі нысанаға айналатыны ерекше атап өтіледі.
Қаржылық пирамидалармен күрес тек жазалау шараларымен шектелмейді. Бұл бағытта халықтың құқықтық және қаржылық сауаттылығын арттыру маңызды рөл атқарады. Құқықтық мәдениеті жоғары азамат ешқашан жалған уәделерге сенбейді, өзінің құқықтары мен міндеттерін біледі және қаржысын қорғаудың заңды жолдарын қолданады.
Шымкентте тұрғындарға арналған ағартушылық шаралар тұрақты түрде өткізіліп келеді. Мәселен, әлеуметтік желілерде бейнероликтер жарияланып, құқық қорғау органдары халыққа қаржылық пирамидалардың зияны туралы үндеу жасап отырады. Үкіметтік емес ұйымдар да ақпараттық-түсіндіру жұмыстарына белсене қатысып, тұрғындар арасында қаржылық мәдениетті қалыптастыруға атсалысуда.
Қаржылық пирамидалар – тек жеке азаматтарға ғана емес, жалпы қоғамға қауіп төндіретін құбылыс. ҚР заңнамасы мұндай әрекеттер үшін қатаң жауапкершілік белгілеп, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді. Шымкент қаласында жүргізіліп жатқан құқықтық және ақпараттық шаралар – тұрғындарды алдаудан қорғаудың сенімді құралы.
Әрбір азамат тек ресми дереккөздерге сүйеніп, заң талаптарын құрметтеген жағдайда ғана қоғамда қаржылық қауіпсіздік нығаяды. Құқықтық сауаттылық деңгейі артқан сайын халық қаржылық пирамидаларға төзімді болып, экономикалық тұрақтылықты сақтауға үлес қосады.
